هفته مشاغل فرصت توجه به شغل و اشتغال

بسمه تعالی

به مناسبت هفته مشاغل

       هفته مشاغل (هفته اول اردیبهشت )فرصت مناسبی است برای یاد آوری  موضوع مهمی که به نوعی با همه افراد چه پیر و چه جوان و ،خصوصا مردان  ارتباط پیدا می کند  ،هفته ای که می خواهیم به دانش آموزان و کسانی که هنوز به ایستگاه انتخاب شغل نرسیده اند یا دآوری کنیم  قبل از آن که د یر شود و در مرحله ای قرار بگیرند که فرصت زیادی برای آن ها باقی نمانده باشد مسیر صحیح و البته دشوار انتخاب شغل را به تدریج طی کنند و پله ،پله قدم های استوار و محکمی را شناسایی بهترین و مناسب ترین شغل بردارند  در این هفته مدارس و خصوصا مشاوران به تقلایی وصف ناپذیر برای معرفی مشاغل و صاحبان حرف به دانش آموزانی می پردازند  که قرار است در آینده به آن مبادرت نمایند . خصوصا پسران که انتخاب و داشتن شغل از ضرورت های زندگی اقتصادی و اجتماعی و خانوادگی آنان محسوب می شود  

با توجه به گستردگی کمی و کیفی  رشته های تحصیلی در مقاطع آموزش عالی  از وظایف عمده مشاوران  در مدارس معرفی  رشته های تحصیلی دانشگاهی است که اگر دانش آموز بتواند به شناخت کافی  نسبت به آن ها دست یابد در انتخاب شغل با کمترین مشکل مواجه خواهد شد  هفته مشاغل تنها فرصتی برای معرفی شغل یا صاحبان حرف نیست بلکه از آن مهم تر فضایی برای معرفی رشته های تحصیلی در سطوح متفاوت خصوصا آموزش عالی  فرض می شود

اتنخاب شغل یکی از دشوارترین انتخاب های سرنوشت ساز زندگی شغلی و حرفه ای افراد محسوب می شود  که باید این فرایند را طی کنند  . دشوار بودن انتخاب شغل از چند جهت معنا پیدا می کند   یکی آن که با توجه به تعدد فراوان مشاغل برای هر کس راحت و ساده نخواهد بود که به شغل هماهنگ با علایق خود برسد  خصوصا در جوامع صنعتی و پیشرفته که با طیف گسترده ای از مشاغل مواجه هستیم  . دشواری انتخاب شغل زمانی از اهمیت برخوردار می شود که افراد با فرض آن که به شغل مورد علاقه خود رسیده و آن را انتخاب کرده باشند به دلیل عدم تناسب بازار عرضه و تقاضا ونیروی انسانی فراوانی که متقاضی ورود به بازار کار هستند بتوانند به آن دسترسی داشته باشند  . موضوع بیکاری نیروی انسانی جوامع شهری و صنعتی که به معضل بزرگی برای دولت ها تبدیل شده است  واساسا موفقیت یا عدم موفقیت دولت ها را در تولید فرصت های شغلی برای افراد جوان و جویای کار  ارزیابی می کنند .

در نظام آموزشی ایران  نیز انتخاب رشته در پایان سال اول متوسطه انجام می گیرد سالی که دانش آموز با انتخاب رشته تحصیلی مسیر آینده  خود را مشخص می کند و به همین دلیل این سال برای آن ها سرنوشت ساز است .

اکثریت مشاغل در جامعه امروز به طور مستقیم یا غیر مستقیم با تحصیلات مرتبط است و پا گذاشتن در مسیر انتخاب شغل بدون انتخاب رشته تحصیلی امکان پذیر نخواهد بود

جان هالند معتقد است شخصیت افراد در انتخاب شغل آنان تاثیر دارد به عبارت دیگر افراد با توجه به خصوصیات شخصیتی شان با مشاغل خاصی  را انتخاب می کنند و تنها   در این صورت پیشرفت خواهند کرد  به عنوان مثال افراد "اجتماعی " مشاغلی را انتخاب خواهند کرد که به نوعی با مردم سرو  کار دارد و تمایل زیادی به حل و فصل امور دیگران دارند برون گرا بوده و اهل تعامل با اطرافیان خود هستند وقدرت جذب بالایی دارند  .  در حالی که افراد واقع گرا بیشتر مایل اند با اشیا  و داده ها کار کنند کمتر به افراد توجه دارند واساسا تمرکز آنان بر محیط فیزیکی است و نه بر محیط انسانی  . هالند شخصیت افراد را به تیپ های شخصیتی متفاوت  شامل 1- واقع گرا  2- هنری 3- اجتماعی   4- قراردادی  5- جستچوگر و 6-  متهور تقسیم بندی می کند

محتوی مشاغل و کیفیت هر شغلی نیازمند توانایی ها و ظرفیت های روان شناختی و جسمی وتحصیلی خاصی است که معمولا سازمان ها و شرکت ها و کارفرما ها سعی می کنند به نحوی افراد و متقاضیانی  را جذب کنند که شرایط آن ها با ویژگی های شغلی هماهنگی و تطابق داشته باشد و اساسا  بسیاری از آزمون های شغلی که در اختیار مشاوران شغلی و موسسات جذب نیروهای شغلی و حرفه ای قرار دارد هدف عمده آنان  در وهله اول  کشف و شناخت نسبی از ویژگی های شخصیتی افراد و در وهله دوم تطابق این ویژگی ها با شرایط و معیارهای شغلی است گرچه به نظر می رسد برای دست یابی به یک شغل شرط اصلی تحصیلات است اما  به نطر می رسد باید به جنبه های دیگری هم توجه کنیم

به عنوان مثال اگر بخواهیم افرادی را به عنوان معلم در مقطع ابتدایی جذب کنیم مطمئنا باید سراغ کسانی برویم که تحصیلات وتجربه کافی در این زمینه دارند اما برای معلم شدن  باید صبر و حوصله وسعه صدر  ،علاقه وافر به کودکان و دوست داشتن بچه ها ،خلاقیت و نوآوری در امور محوله ،نظم پذیری ،صدای رسا وگفتار روان و هماهنگ  ،اعتماد به نفس کافی ، خوش چهره بودن ، اهل مطالعه و تحقیق و تجزیه و تحلیل و بسیاری از معیارهای دیگری که در این مقاله نمی گنجد

شغل مناسب مثل غذای مناسب است که می تواند باعث رشد جسمی و طراوت و شادابی افراد شود و علت رشد نیز تناسب و هماهنگی غذای مورد نظر با نیازهای بدن است  نکته جالب این که شغل می تواند برکات و منشاء بسیاری از خلاقیت ها ،بروز استعدادها و نوآوری ها ،گسترش تحرک اقتصادی و اجتماعی ، نظم دهی به زندگی خانوادگی ، انگیزه ای برای حضور موثر در جامعه و تحرک جسمی و بسیاری از فواید دیگر که شاید از شمارش خارج باشد وهمه این برکات زمانی امکان پذیر است که تناسب مطرح شده بین توانایی ها و ویژگی های شغلی هماهنگی برقرار باشد

در احادیث و روایات اسلامی از کار کردن به عنوان عملی دنیوی و اخروی یاد شده که دارای اجر و ثواب بسیار است و نسبت به آن توصیه های بسیاری شده است  به طوری که عنوان  جهاد کننده در راه خدا  بر کارگری که برای اداره زندگی خانواده اش سعی و تلاش می کند اطلاق شده است .

والسلام محمد رضا کوثری     گروه آموزشی  پرورشی ،مشاوره و تربیت بدنی  سوریه ،لبنان و اردن